DOKAP Başkanı Yüce, Yeşil Yol Hakkında Konuştu

Ekrem YÜCE”Doğayla bütünleşik bir turizm projesidir”
Karadeniz’de eşsiz doğaya sahip yaylaları birbirlerine bağlamak için yapılması planlanan 2 bin 600 kilometrelik ‘Yeşil Yol’a karşı yurttaşların direnişi devan ederken Yolun Mimarı DOKAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı Ekrem YÜCE Çok çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Habervole Genel Yayın Yönetmeni Fehmi DUMAN Tüm Bilinmeyenleri DOKAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı Ekrem YÜCE ‘ye sordu
FEHMİ DUMAN -Yeşil Yol Nedir?
Ekrem YÜCE –DOKAP Turizm Master Planı kapsamında öngörülen Yeşil Yol Projesi,
8 ilin önemli yaylalarını ve turizm merkezlerini birbirine bağlayan,
Bölgeye gelen yerli ve yabancı turistlerin belirlenen güzergâh boyunca güvenli konforlu bir şekilde seyahat etmesine imkân sağlayan, Doğayla bütünleşik bir turizm projesidir.
Bu proje,Doğası tahrip edilerek beton yığınlarına dönüşmüş şehirlerden uzaklaşmak isteyen yerli ve yabancı turistlerin aradıkları doğal ortamı Karadeniz’in eşsiz güzellikteki yaylalarında bulmalarını sağlamak
Turizm alanlarını birbirine bağlayarak turizm potansiyelini artırmak Yaylacılık yapan yerel halkın ulaşımını da kolaylaştırmak için oluşturulmuştur.
Yeşil yol hedefe varma adına hızlı ulaşım sağlayacak bir yol değil aksine yavaş ilerlenen ve çevrenin daha çok algılanmasına imkân veren bir yolculuk aksıdır. 70 km/saat yeşil yol için önerilen maksimum sürattir. Yolun sürat dışındaki en önemli karakteri sunduğu güven ve konfor düzeyidir.
Bu yol güzergâhı üzerinde belli aralıklarla Turizm Merkezi (33 Adet) ve Kültür Turizmi Koruma Geliştirme Bölgesi (5 Adet) bulunmaktadır. Bu yol tamamlandığında bölgede turizm için yapılacak yeni yatırımlara altyapı oluşturmak hedeflenmiştir. Ayrıca proje kapsamında yapılacak olan yatırımlarla bölge insanlarının kendi yörelerinde istihdam edilebilmesine olanak sağlanacaktır.
Bu proje kesinlikle Karadeniz sahil yoluna alternatif değildir. Yaylalar arasındaki ulaşımı sahil yolundan bağımsız olacak şekilde sağlamaya yöneliktir.
İyileştirilmesi planlanan güzergâh yaklaşık 2.600 Km uzunluktadır. Ancak bu güzergâhın yaklaşık 1.000 Km’lik kısmı hâlihazırda Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda yer alan yollardan oluşmaktadır. Geriye kalan 1.600 Km güzergâhın yaklaşık 500 Km’lik kısmında yol iyileştirme işlemleri tamamlanmış olup, bundan sonra kalan 1.100 Km’lik kısımda iyileştirme çalışmalarının yapılması planlanmaktadır.

FEHMİ DUMAN-Doğu Karadeniz Turizm Master Planı Nedir?
Ekrem YÜCE -Doğu Karadeniz illerinde turizm planlama çalışmaları daha önceleri 1990′lı yılların başlarında Kültür ve Turizm Bakanlığınca başlatılmış ve her il için turizm envanteri ve turizmi geliştirme planları hazırlanmıştır. Her ili kendi içinde bir bütün olarak gören bu planlarda getirilen kararlar, bölge turizm faaliyetlerinin tüm bölgeyi tek gelişte gezen tur turizminin gelişmesi nedeniyle anlamsız kalmış, muhtelif nedenlerle yapılamamıştır.
DOKAP BKİ (Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı), Doğu Karadeniz illerini, mevcut turizm yapısı nedeniyle bölgeyi bir bütün olarak gören ve değerlendiren tek bir Turizm Master planı yaptırma kararı almıştır. Aynı zamanda Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye Turizm Stratejisi ve Eylem Planını yayınlamış ve bu planda da Doğu Karadeniz Turizmini bir bütün olarak yorumlamıştır.
Bu doğrultuda 2007-2009 yılları arasında gerek yerel idarelerin istekleri gerekse Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın stratejik yaklaşımları paralelinde Doğu Karadeniz illerini bir bütün olarak değerlendiren ve makro düzeyde karar üreten bir plan hazırlanmıştır. Ancak bu plan Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize ve Trabzon illerini kapsayan bir plan olmuştur.
Artvin, Bayburt ve Samsun illeri, münferit olarak il master planlarını yaptırmışlardır. DOKAP Başkanlığımız Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığının uygun görüşleri ile, planlara uygun olarak uygulama yapılabilmesi için yapılan dört ayrı çalışma olan planların bütünleştirilmesi işinin koordinasyon görevini üstlenmiştir. Bu çalışma, beş ili kapsayan ana plana, diğer üç ilin planlarının entegrasyonu olmakla birlikte 8 il için veriler de önemli ölçüde tekrar revize edilerek güncellenmiştir.
Ulaşım yetersizliği mevsim kısalığı ve gezme görmeye dayalı tek tür turizm bölgede turizm sektörünün temel sorunlarıdır. Doğu Karadeniz turizminde bölgeye turizm amaçlı geliş ayları Temmuz ve Ağustos ayı olarak bilinmekte, dolayısıyla bu aylardaki yoğun gelişler yatak arzında sorunlara neden olmaktadır. Gerçekte bölgenin en güzel ayları Temmuz, Ağustos aylarının yanı sıra Mayıs ve Eylül aylarıdır. (Haziran dağlarda yağışlı ve sisli geçmektedir). Bu sorun bölgede kış turizminin desteklenmesi ile kısmen aşılabilir.
Ulaşım yetersizliği özellikle dağlarda pek çok kaynağın atıl olarak kalmasına neden olmaktadır. Çözüm; bir yandan turist eğilimlerini, diğer yandan değerlendirilebilir kaynakları devreye sokan yeni bir ulaşım planının yapılmasıdır. Bu ulaşım planının adı “Yeşile Yolculuk”, yereldeki adıyla “Yeşil Yol” projesidir.

FEHMİ DUMAN-İmalatların Süreci Nasıl İşliyor?
Ekrem YÜCE -Güzergâh üzerinde sorumluluk sınıfına göre 2 çeşit yol bulunmaktadır. Bunlardan ilki Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda olan yollardır. Bu yollara yeşil yol kapsamında herhangi bir yatırım öngörülmemektedir. Diğer yollar ise Büyükşehir olan illerde Büyükşehir Belediyeleri, diğer illerde İl Özel İdareleri sorumluluğunda bulunan yollardır.
ekrem_yuce_
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu hükümleri uyarınca illerdeki Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda olmayan yolların bakım-onarım sorumluluğu Büyükşehir Belediyeleri / İl Özel İdarelerine verilmiştir.
Yeşil Yol güzergâhı üzerinde bulunan yolların iyileştirilmesi sorumluluğu hâlihazırda Büyükşehir Belediyeleri / İl Özel İdareleri uhdesinde olup, Doğu Karadeniz Turizm Master Planı ile belirlenen hedeflere daha hızlı ulaşabilmek ve bölgesel kalkınmayı daha hızlı gerçekleştirmek amacıyla DOKAP İdaresi tarafından bazı kriterler göz önünde bulundurularak Büyükşehir Belediyeleri / İl Özel İdarelerine ödenek transferi yapılmaktadır.
Güzergâh üzerinde yer alan yolların iyileştirilmesi için belirli dönemlerde Büyükşehir Belediyeleri / İl Özel İdareleri tarafından DOKAP İdaresine proje teklifleri sunulmakta, yani yol imalat teklifleri yerel yönetimler tarafından yapılmaktadır. DOKAP İdaresi de Kalkınma Bakanlığı tarafından belirlenen Usul ve Esaslar çerçevesinde projelerin seçimlerini yaparak listeleri onaylanmak üzere Kalkınma Bakanlığı’na göndermektedir. Bakan onayına müteakip projelere ödenek aktarılmaktadır.

FEHMİ DUMAN- İmalatlar için Kriterler nelerdir?
Ekrem YÜCE –DOKAP İdaresi proje tekliflerini alırken Doğu Karadeniz Turizm Master Planında yer alan hedefler ve Kalkınma Bakanlığı tarafından yayımlanan Usul ve Esaslar çerçevesinde hareket etmektedir.
2014 ve 2015 yıllarında yayımlanan Usul ve Esaslara göre aşağıdaki hükümler öne çıkmaktadır.
“Projelerde;
Doğal ve tarihi değerlerin korunması,
Yerel mimariye ve malzemelere uyumun sağlanması,
Koruma-kullanma dengesinin gözetilmesi,
Sürdürülebilir turizm uygulamalarının geliştirilmesi ve
Çevreye yönelik olumsuz etkilerin asgari düzeye indirilmesihususları aranmaktadır.”
“Doğu Karadeniz Turizm Master Planında öngörüldüğü şekilde “yol yapımı” çalışmaları mevcut yolların standardının yükseltilmesinden ibarettir. Teklif edilen yol projelerinin Doğu Karadeniz Turizm Master Planı çerçevesinde belirlenecek “Yeşil Yol” güzergâhı kapsamında geliştirilmesi ve kapsama çok ihtiyaç bulunmuyorsa yeni yol yapımı işi alınmaması esastır. Ancak, zorunlu hallerde [asgari bir midibüs için güvenli geçiş imkânı vermeyen, yol enine/boyuna eğimi ve kurp yarıçapı gibi parametrelerin standartları sağlayamadığı, zemin şartlarının uygunsuz olduğu (bataklık, kayalık, vb.) ve kamulaştırma ihtiyacı olan kesitlerde] kısmi güzergâh değişikliği teklifi Uygulayıcı Kuruluş tarafından gerekçeli rapora bağlanmak kaydıyla sunulabilir.”
“Yol yapımına ilişkin projeler çevreye yönelik olumsuz etkiler asgari düzeye indirilecek şekilde planlanacak ve uygulanacaktır. Projelerde, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Karayolu Tasarım El Kitabında yer verilen Karayolları Geometrik Standartlarına göre iki şeritli yollardan 3. sınıf yol standardına uyulması, coğrafi koşullar ve arazinin topoğrafik yapısı nedeniyle bu standardın uygulanamayacağı veya uygulanmasının yüksek maliyet gerektirdiği yerlerde ise yine aynı Karayolları Geometrik Standartlarına göre iki şeritli yollardan 4. sınıf yol standardının uygulanması esastır.(En düşük standart)”
“Yol çalışmalarında satıh kaplaması; yolun yer aldığı yükseklik ve iklim şartları, kullanım süresi ve yoğunluğu, malzeme taşıma giderleri ve yolcu güven ve konfor seviyesi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenmektedir.”
“Uygulayıcı Kuruluş tarafından gerekli etütler (jeolojik-jeoteknik etüt, hidrolojik etüt, çığ etüdü vb.) ve projelendirme çalışmaları tamamlanmış, gerekli tüm izinler (Orman Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü vb.) alınmış olmalıdır. Bu şekilde etüt, proje veya izinlerin teklif formuna eklenmesi sorumluluğu Uygulayıcı kuruluşa ait olup, söz konusu belgeleri eksik olan projeler desteklenmez.”
FEHMİ DUMAN- Sonuç olarak neler söyleyeceksiniz?
Ekrem YÜCE –Yeşil Yol İmalatı ile ilgili teklifler tamamen yerel yönetimler tarafından ve tüm idari, mali ve hukuki sorumluluklar uhdelerinde kalmak kaydıyla yapılmaktadır.
İmalat yapılacak yol ile ilgili tüm izinlerin alınması sorumluluğu Büyükşehir Belediyeleri / İl Özel İdarelerine aittir.
Yeşil Yol İmalatı hiçbir şekilde yeni yol açılması demek değildir. Arazide mevcut olan yolların standart ve konfor ve güven katsayılarının iyileştirilmesinden ibarettir. Söz konusu yollar DOKAP İdaresi tarafından finanse edilmektedir.
Yeşil Yol ile ilgili her türlü imalatlarda başta koruma-kullanma dengesi olmak üzere çevre duyarlılığı DOKAP İdaresi tarafından titizlikle gözetilmektedir. Bu kapsamda çevre duyarlılığı adına en düşük standartlardaki, imalata dahi sıcak bakılmaktadır. Yolun kaplama cinsi tamamen yerel yönetimlerin inisiyatifine bırakılmaktadır.
Yeşile yolculuk kavramı Doğu Karadeniz dağlarının gezilip görülmesini yönlendiren bir turist akımı olarak değerlendirilmelidir. “İpek Yolu” veya “Mavi Yolculuk” kavramları tek bir güzergâha bağlı olmadığı gibi ‘’Yeşile Yolculuk’’ da sadece planda önerilen yol ağına bağımlı değildir. Yol ağı sadece yönlendirici niteliktedir. Bölgeyi ziyaret edecek turlar veya münferitçiler (özel otosu ile gelenler) ulaşım ağındaki herhangi bir yolu tercih edebilirler.
Yeşil Yol Projesinin de içerisinde yer aldığı DOKAP Eylem Planı (2014-2018) kapsamında çevre hassasiyetiyle ilgili birçok husus bulunmaktadır.
DOKAP Eylem Planında;
Bölge yaylalarının karakteristiğini yansıtan mimari projelerin hazırlanarak / kaçak yapılaşmaların önlenmesi çalışmalarına,
Yine yaylalarda kontrolsüz ve kaçak yapılaşmanın önlenmesi adına / Turizm Merkezlerinin imar planlamaları çalışmalarına,
Bölgenin, turizm gelişimine bağlı farklı alanlardaki potansiyelini değerlendiren etüd-proje çalışmalarından,
Milli Park projelerinin ivedilikle tamamlanmasına, biyokaçakçılıkla etkin mücadeleden, / ulusal biyolojik çeşitlilik envanter ve izleme projelerinin tamamlanmasına,
Bölgedeki potansiyel organik havzaların tespit edilmesinden, / meraların ıslah ihtiyaçlarının belirlenerek sürdürülebilir yönetimlerinin sağlanmasına,
Orman kaynaklarının sürdürülebilir yönetiminin sağlanmasından, düzenli depolama alanları için yer tespiti çalışmalarına ve
Alternatif katı atık bertaraf sistemlerinin araştırılmasına kadar /
çevresel hassasiyetlerin önemle vurgulandığı eylem adımları yer almaktadır.
Eylem Planının eksen bazlı hedeflerinde; Doğu Karadeniz Bölgesi’nin sahip olduğu en önemli zenginlik olan biyolojik çeşitlilik korunağı ve bu zenginliğin ekonomiye kazandırılması için gerekli çalışmalara hız verileceği ifade edilmektedir.
Bugün Yeşil Yol güzergâhında;
– Yaylalarda mülkiyet sorunu var,
– Çirkin yapılaşma var,
– Kaçak yapılaşma var,
– Yöresel mimarinin olmadığı bir yapılaşma var,
– Plansız, programsız ve düzensiz bir yerleşim var.
Yeşile Yolculuk projesi yeni bir yol yapma değildir.
Eski yolu yani var olan yolu ıslah etmek, iyileştirmek, işaretlemek ve güvenli bir yol oluşturmaktır.
Turizm Mastır Planı ve bir parçası olan Yeşile Yolculuk, Karadeniz Bölgesinin sahip olduğu eşsiz güzelliklere değer katacak bir projedir.
Yeşile Yolculuk yani Yeşil Yol ile:
Kontrollü, planlı ve doğaya saygılı yol güzergâhı oluşturulacak,
Yaylalardaki kaçak yapılanma önlenecek,
Yaylalardaki yapılaşma disiplin altına alınacak,
Kentsel dönüşüm gibi kırsal dönüşüm sağlanacak,
Turizm merkezi ilan edilen yerler turizme açılacak,
Çirkin yapı görüntüleri iyileştirilecek,
Mülkiyet sorunu çözülecek,
Doğaya saygılı, doğayla bütünleşmiş mini ahşap konaklama yerleri yapılacak,
Lezzet Durakları yapılacak,
Doğa hem korunacak hem de kullanılacaktır.

DOKAP BÖLGESİ TURİZM MERKEZLERİ (TM) VE KÜLTÜR TURİZM KORUMA GELİŞİM BÖLGELERİ (KTKGB)
İL ADI
Artvin(2)
Kaçkar TM
Kafkasör KTKGB
Bayburt (1)
Kop Dağı TM
Giresun(4)
Aksu TM
Bulancak Bektaş Yaylası TM
Kümbet Yaylası TM
Yavuzkemal Yaylası TM
Gümüşhane(3)
Çakırgöl Kış Sporları TM
Süleymaniye Kış Sporları TM
Zigana TM
Ordu(8)
Akkuş Argın Yaylası TM
Aybastı Perşembe Yaylası TM
Aybastı Toygar Kabaktepe TM
Bolaman KTKGB
Çambaşı Yaylası TM
Mesudiye Keyfalan Yaylası TM
Mesudiye Yeşilce-Topçam Yaylaları TM
Fatsa-Çerkezler TM
Rize(6)
Anzer KTKGB
Anzer TM
Çamlıhemşin Ayder Kaplıcası TM
Çamlıhemşin Ayder KTKGB
Çayeli TM (Kuspa)
İkizdere Ovit Dağı Kış TM
Samsun(7)
19 Mayıs TM
Ayvacık KTKGB
Bafra Kolay TM
Havza 25 Mayıs Termal TM
Havza Mevcut Kaplıca Termal TM
Ladik Akdağ Kış Sporları TM
Vezirköprü TM
Trabzon(7)
Akçaabat Karadağ TM
Araklı Pazarcık Yaylası TM
Araklı TM
Araklı Yeşilyurt Yılantaş Yaylası TM
Sis Dağı TM
Maçka Şolma TM
Tonya Armutlu Gümüşhane Kürtün Erikbeli TM

DOĞU KARADENİZ PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI
DOKAP Nedir?
61. Cumhuriyet Hükümeti Programı’nda, “Önümüzdeki dönemde bölgesel kalkınmada, sosyal adaleti ve insanı merkeze koyan dengeli kalkınma ve rekabet edebilirlik yaklaşımımız sürdürülecektir. Geçmiş uygulamaların temelinde, yurdun her yerinde bölgesel gelişmenin hızlandırılmasına yönelik program ve projelerimizi güçlendireceğiz ve yaygınlaştıracağız. Yeni kurduğumuz bölgesel kalkınma idareleriyle, bölgesel kalkınma projelerimizi süratle halkımıza iş, aş ve refah sunar duruma getireceğiz.” vurgusu yapılmıştır. Bu kapsamda Doğu Karadeniz Bölgesinde (Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Samsun ve Trabzon) temel altyapı ihtiyaçlarının karşılanması ve bölgede ekonomik kalkınmanın ve sosyal gelişmenin hızlandırılmasını hedeflemektedir. Bu amaçla 03.06.2011 tarih ve 642 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. Anılan KHK ile DOKAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı;
Bölgelerin kalkınmasının hızlandırılması amacıyla ilgili kurum ve kuruluşların proje ve faaliyetlerinin uyum ve bütünlük içinde yürütülmesini sağlayacak eylem planları hazırlamak, bunların uygulanmasını koordine etmek, izlemek ve değerlendirmek.
Eylem planları kapsamındaki kamu yatırımlarının etkili ve verimli bir şekilde yürütülmesi için kurumlar arası koordinasyonu sağlamak.
Eylem planlarının gerektirdiği yatırımlara ilişkin teklifleri ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde hazırlamak, önceliklendirmek ve ilgili kurum ve kuruluşlar ile Kalkınma Bakanlığına göndermek.
Bölgedeki kurum ve kuruluşlar tarafından yürütülen yatırım projelerini izlemek ve değerlendirmek.
İlgili kamu kurum ve kuruluşlarınca talep edilmesi hâlinde, yatırım projelerinin geliştirilmesine yardımcı olmak, bu sürece gerektiğinde Kalkınma Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslara göre malî ve teknik destek sağlamak.
Bölge planlarının tamamlayıcılığını ve bütünlüğünü gözeterek, kalkınma ajanslarının ortak ve daha etkili çalışmalarına yardımcı olmak ve bu konularda görüş ve öneriler geliştirmek.
Bölgelerinin gelişme potansiyeline, sorunlarına ve imkânlarına dair araştırma, etüt, proje ve incelemeler yapmak veya yaptırmak.
Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları için başta kurumsal kapasite ve beşeri kaynak konuları olmak üzere, Kalkınma Bakanlığının belirleyeceği usûl ve esaslara göre mevcut proje ve programlarla mükerrerlik oluşturmayacak yenilikçi destek programları tasarlamak ve uygulamak.
Kalkınma Bakanlığı tarafından verilecek diğer görevleri yapmak.
Hazırlanacak planlar kapsamında yürütülecek faaliyetlerle, su kaynaklarının, tarımın ve çevrenin sürdürülebilirliğin sağlanmasının yanı sıra, kamu yatırımları ve diğer tamamlayıcı nitelikli faaliyetlerin gözden geçirilerek yeniden programlanması yoluyla Bölge’nin topyekûn ve istikrarlı kalkınması hedeflenmektedir.
Ülkemizin Doğu Karadeniz bölgesinde yer alan DOKAP, coğrafi konumu nedeniyle ulaştırma, hayvancılık, balıkçılık, tarım, orman, sanayi ve köklü geçmişi ile doğal ve kültür varlıkları ile turizm açısından önemli konuma sahip bir bölgedir.
Proje Bölgesi, 48,256 km² alanda yer alan Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Samsun ve Trabzon illerinden oluşmaktadır. Bölgede toplam yaşayan nüfusu 3 841 474’dur. Proje Bölgesi ayrıca Gürcistan ile sınırdır. Ülkemizin en önemli sınır kapılarından birisi olan Sarp sınır kapısı yine bölgemizde yer almaktadır.
DOKAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, kurumlar arası uyum ve eşzamanlılığın sağlanması, öngörülen eylemlerin programlama ve uygulama aşamalarında ortaklık ve işbirliği içinde hayata geçirilmesi, kaynak kullanımında ayrıntılı ve takvimlendirilmiş bir önceliklendirme ile odaklanmanın gerçekleştirilmesi, uygulama hızı, verimi ve kaliteyi artırmayı sağlayacak yenilikçi organizasyon ve finansman modellerinin geliştirilmesine öncülük edecektir. Bölgeyi bir bütün halinde ele alarak, kamu, özel sektör, STK ve yöre halkının, insan odaklı entegre bölgesel kalkınma ilkeleri doğrultusunda ortak hareket etmelerini ve kalkınma projelerine katılım ve sahiplenme düzeyini artıracaktır. İdare ayrıca gerçek zamanlı olarak bölgenin izleme ve değerlendirmesini yaparak gelişmeleri ve varsa aksaklıkları raporlayarak projenin zamanında ve belirlenen hedeflere ulaşılarak tamamlanmasını sağlayacaktır.